Czwarty Sobór Laterański (1215)

Ten najważniejszy i najliczniejszy spośród czterech Soborów Laterańskich zwołał Papież Innocenty III z trzech głównych powodów: dla dalszej reformy Kościoła, dla zwalczenia szerzącej się herezji katarów i albingensów na południu Francji oraz z potrzeby zwołania wyprawy krzyżowej dla odzyskania Jerozolimy utraconej w 1187 roku.

Co do decyzji dogmatycznych, Sobór ogłasza wyznanie wiary O wierze katolickiej, w którym potwierdza wiarę w Trójcę Świętą wobec błędów albigensów, waldensów i Joachima z Fiore. Przeciw katarskiemu dualizmowi i manicheizmowi potwierdza, że Bóg jest Stwórcą rzeczy widzialnych i niewidzialnych, Jezus Chrystus przyjął prawdziwe ciało i w nim zmartwychwstał a porządek Kościoła ustalony przez jego Założyciela zakłada istnienie sakramentów i widzialnej organizacji. Sobór zdecydował, by heretyków oddawać władzy świeckiej do ukarania a władcę, który popadł w herezję i nie chce się nawrócić, należy wygnać i pozbawić go dóbr. Sobór nakazuje również biskupom odpowiednich kaznodziejów, zakładać szkoły przy katedrach, wprowadza obowiązek corocznej spowiedzi i nakaz przyjmowania Komunii Świętej w okresie wielkanocnym. Sobór zwalcza również zepsucie duchownych i zakazuje wyświęcać ignorantów lub nieokrzesanych. Czwarty Sobór Laterański z punktu widzenia kodyfikacji kanonicznej jest uznawany za najważniejszy spośród tych, które odbyły się przed Soborem Trydenckim.

Źródła: F. Bécheau, Historia soborów, Kraków 1998, s. 120-123; K. Schatz, Sobory Powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001, s. 106-109; Dokumenty Soborów Powszechnych t. II, oprac. ks. A. Baron, ks. H. Pietras SJ, Kraków 2003, s. 211.